Hình như có gì không ổn với đứa bé đó…

Đó quả là một tình huống khó xử khi bạn nghi ngờ rằng một đứa trẻ nào đó đang bị bạo hành tình dục hoặc một người lớn nào đó đang là kẻ ấu dâm.

Có rất nhiều lý do khiến việc bàn luận về vấn nạn bạo hành thật nặng nề, nhất là khi nó ảnh hưởng đến chính cuộc sống của chúng ta và những người chúng ta quan tâm. Ở nhiều nền văn hóa, bạo hành tình dục thậm chí còn là chủ đề cấm kỵ, dựng nên nhiều rào cản hơn cho việc nói về nó một cách cởi mở. Một số lý do khác bao gồm việc nghi ngờ cảm xúc của mình, lo sợ sẽ vô tình vu oan cho người khác, hoặc chỉ đơn giản là do không có đủ can đảm để gánh chịu nổi đau phải chấp nhận rằng ai đó mình yêu thương đang là kẻ bạo hành hay là nạn nhân.

Dưới đây là một số rào cản thường gặp khi bạn nghi ngờ những đứa trẻ xung quanh mình đang là nạn nhân, và cách vượt qua chúng để nói lên.

Nỗi sợ rằng mình sẽ vu oan cho ai đó:

Không ai muốn làm tổn thương người khác bằng cách vu oan cho họ là đã lợi dụng tình dục một đứa trẻ. Việc chứng minh rằng bạo hành đã xảy ra không hề dễ dàng vì hiếm ai có được cơ hội để chứng kiến nó. Rất nhiều người nghĩ rằng họ có quyền nói lên về những hành vi, lời nói đáng lo ngại mà họ đã quan sát, nghe thấy được chỉ khi nào họ có đủ chứng cứ. Việc có trách nhiệm là vô cùng quan trọng, nhưng không dám nói gì chỉ vì nghĩ rằng mình không có đủ bằng chứng sẽ đẩy đứa trẻ vào lâm nguy.

Chúng ta muốn cảm thấy chắc chắn rằng có lý do chính đáng cho những lo âu, ngờ vực của mình trước khi nói lên và thực hiện một điều gì đó. Nếu bạn đang nghi ngờ một đứa trẻ đang bị lợi dụng tình dục, hãy tự hỏi xem những điều cụ thể làm bạn khó chịu và nghi hoặc là gì. Có thể bạn sẽ cho các linh cảm báo hiệu: “Có gì đó không ổn!” của mình là tự phát, nhưng nếu bạn cố gắng suy nghĩ kỹ hơn, bạn sẽ nhận ra rằng những ngờ vực của bạn có gắng liền với một hành vi, sự tương tác hay một sự việc cụ thể nào đó. Phải chăng đó là cách ai đó vật lộn với trẻ, hay là một câu bình luận nhục dục nào đó. Việc tin tưởng vào cảm xúc của mình và lên danh sách về các hành vi làm bạn hoang mang rất có ích trong tình huống này.

Bạn cũng có thể điền vào một mẫu thông tin như sau:

 -Ngày quan sát được (các) hành vi: _______________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

–Tên và tuổi của đứa trẻ nếu biết: _________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

-Tên và tuổi của kẻ tình nghi (người lớn, vị thành niên, 1 đứa trẻ khác) nếu biết: ___________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

-Thời gian trong ngày: __________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________

-Hoạt động/ tình huống đang xảy ra và những người có ở đó (VD: ngủ trưa với anh chị em trong nhà, chơi đùa với chú ở công viên,..v..v): __________ __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-Miêu tả (các) hành vi đó cụ thể nhất có thể (tất cả những gì bạn nghe thấy được): ________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-Viết ra lần đầu tiên bạn thấy (những) hành vi đó là lúc nào, nó xảy ra thường xuyên tới đâu và lý do tại sao nó làm bạn lo lắng: __________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-Viết ra những gì bạn đã nói, hoặc ứng xử và sự việc xảy ra sau đó: _____

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Để chắc chắn, bạn có thể tìm hiểu thêm về những biểu hiện đáng e ngại của bạo hành tình dục. Cố gắng đánh giá những lo âu của mình về vấn đề này là vô cùng khó khăn, vì vậy, bạn có thể chia sẻ với những người khác cũng có mối quan hệ quen biết với đứa trẻ hay kẻ tình nghi. Tuy nhiên, việc chia sẻ với người khác đồi hỏi bạn phải vượt qua một chướng ngại khác, đó là việc…

Cảm thấy mình là người duy nhất có những ngờ vực đó:

Việc đứng lên khi không ai khác có cùng cảm xúc với mình cần rất nhiều can đảm và quyết tâm. Chỉ cần nghĩ đến việc không ai sẽ tin mình hay để tâm đến những gì mình nói đã đủ để chúng ta không dám dấy lên những nghi hoặc của mình rằng có một ai đó đang bị bạo hành hay đang chính là kẻ bạo hành người khác. Một số người sẽ cố gắng nói ra, nhưng sau khi bị người khác làm ngơ hay bác bỏ những gì họ muốn nói, họ sẽ cảm thấy quá lo sợ để tiếp tục bàn luận về chủ đề đó thêm một lần nữa.

Một mình lo ngại về vấn đề này trong chuỗi các mối quan hệ gia đình và bạn bè là vô cùng cô đơn và lẻ loi. Nếu bạn ở trong tình thế này, hãy suy nghĩ về lý do tại sao người khác không tin bạn.

Có thể, họ không tin bạn vì:

• Bạn có thể nhìn ra những gì người khác không ý thức tới.
• Bạn có nhiều kiến thức và hiểu biết hơn về các mối nguy hại và biểu hiện của bạo hành tình dục.
• Những người bạn chia sẻ cùng có thể chỉ đang chối bỏ, họ không có đủ khả năng/ không muốn đối mặt với sự thật đau lòng là có khả năng người họ yêu thương đang bị lợi dụng tình dục hoặc đang lợi dụng người khác.
• Khi một đứa trẻ tiết lộ rằng họ đã bị xâm phạm tình dục, người lớn khó có thể tin đứa bé trừ khi họ hiểu rằng trẻ em hiếm khi nói dối về vấn đề này.

Khi không ai có cùng cảm xúc với bạn về vấn đề này, hãy thực hiện 4 bước sau đây:

1. Hãy chia sẻ thông tin.

Hãy cho họ xem những thông tin về những biểu hiện hành vi và sức khỏe của nạn nhân/kẻ bạo hành tình dục để họ có thể tự nhận ra lý do vì sao một số hành vi là còi báo hiệu cho rắc rối.

2. Hãy cho họ xem mẫu thông tin mà bạn đã điền vào ở trên hoặc danh sách về các hành vi đáng e ngại mà bạn đã lập.

3. Hãy bền bỉ.

Hãy nhớ rằng việc nói với người khác về bạo hành tình dục thường đồi hỏi nhiều hơn chỉ một cuộc đối thoại. Bạn có thể sẽ phải bàn luận về nó nhiều lần để người khác có thể thấu hiểu những gì bạn nói và chấp nhận rằng người họ yêu thương có khả năng đang ở lâm nguy. 

4. Đừng bỏ cuộc với việc tìm kiếm 1 đối tác.

Khả năng bạn tìm được một ai đó tin bạn là rất cao, người đó có thể đã bị tác động bởi bạo hành tình dục hay hiểu được nạn này có thể xảy ra ẩn khuất tới cở nào. Việc kím tìm đối tác bằng cách chia sẻ với những người bạn đáng tin cậy hay các chuyên gia có hiểu biết về sự phức tạp của bạo hành tình dục là rất khả thi.

Hãy sẵn sàng đối mặt với sự bàn tán của mọi người.

Cách người khác nhìn nhận mình có ý nghĩa rất lớn với chúng ta. Danh tiếng của chúng ta có thể ảnh hưởng đến nghề nghiệp, gia đình, các mối quan hệ, và địa vị của mình trong xã hội. Đa số mọi người không hiểu được rằng những người thực hiện tốt công tác làm phụ huynh, ông bà hay những người bạn lâu năm, những người hàng xóm đáng tin cậy của mình lại có thể có một rắc rối được giấu kín. Nỗi sợ bị tai tiếng có thể khiến chúng ta cố gắng giải quyết vấn đề bạo hành tình dục khép kín trong nhà. Nhưng nếu chúng ta không tìm kiếm sự giúp đở từ bên ngoài, như từ những người bạn biết động viên hay các nhà trị liệu có kinh nghiệm, chúng ta sẽ vứt đi cơ hội bình phục của đứa trẻ.

Nhất định bắt các thành viên trong gia đình mình giữ im lặng rất nguy hại. Việc cố gắng giữ bí mật sẽ làm tăng lên sự bất an trong họ và lâu dần sẽ để lại những tổn thương trầm trọng về mặt tâm lý.

Hãy tìm đến những người bạn, các nhà chuyên gia tâm lý biết an ủi, động viên thay vì phán xét và buộc tội, hay các tổ chức có uy tín để tìm được sự giúp đỡ mà bạn, nạn nhân, và người thân của bạn cần thiết.

Huỳnh Kim

Bài viết này sử dụng tài liệu từ stopitnow.org