Đây là câu chuyện có thật của mình – một người từng mắc chứng rối loạn hoảng sợ (panic disorder) và thường xuyên có những cơn hoảng loạn khác nhau trong suốt 13 năm. Mình chia sẻ câu chuyện hết sức riêng tư, cá nhân này để mong mọi người có thể hiểu hơn về những người mắc rối loạn tâm lý nói chung, cũng như để chia sẻ, truyền cảm hứng cho những người bị rối loạn tâm lý có thêm hy vọng. 

***

– Con lại viêm họng rồi à? – mẹ hỏi tôi

– Vâng ạ – tôi sợ phải vào bệnh viện, nên nhanh nhảu đáp lại, không quên cười trừ với mẹ – Nhưng không sao đâu mẹ, để nó tự khỏi được mà.

Từ nhỏ tôi đã là đứa trẻ hay ốm vặt. Bé nhất lớp, hay bị bạn bè ghẹo là đồ lùn. Tôi lúc nào cũng đứng đầu lớp, ngồi bàn đầu vì thấp bé nhất lớp. Tôi không có gì đặc biệt. Học hành cũng bình thường, bố mẹ tôi cũng không khá giả gì lắm. Tôi như là một kiểu mờ nhạt điển hình mà hẳn là mọi người đa phần sẽ hiểu; khác hẳn với 2 loại học sinh: một là cực kỳ giỏi, hai là cá biệt. Tôi làng nhàng ở giữa, không ai nhớ đến tôi. Điều tôi tự hào nhất lúc đó là bố hay đi xe phân khối lớn đón tôi đi học ở phố Hàng Bông (bố tôi ở trong câu lạc bộ mô-tô, mua được chiếc xe cũ của ông bạn để lại nên lúc nào cũng đi). Tôi bé tẹo, lúc đón tôi đi học về, bố hay bế tôi ngồi phía trước bố, chỗ bình xăng. Tôi vẫn nhớ mình hay nghịch cái nắp bình xăng và nhìn đồng hồ phía trước với rất nhiều vết xước chằng chịt và kim đồng hồ bị hỏng, lúc nào cũng ở ngưỡng số không, chẳng nhúc nhích bao giờ.

Hồi đó tôi 10 tuổi, học lớp 5. Tôi vẫn nhớ như in hôm đó, tôi lại bị viêm họng. Bố mẹ bắt tôi uống thuốc và xông họng cho tôi bằng loại thuốc bác sĩ cho. Như mọi khi, tôi vẫn ngoan ngoãn ngồi xông họng. Nhưng lần này tôi thấy hơi lạ. Lúc xông họng tôi thấy có phần choáng váng, thấy mọi thứ xung quanh nhẹ bẫng, cơ thể tự dưng run rẩy. Vì là trẻ con, nên tôi chẳng để ý, lại chạy ra chỗ khác chơi, chơi đến gần mệt thì mẹ bắt đi ngủ. Tôi nhắm mắt, nhưng không hiểu sao ngủ mãi không được. Tôi chỉ thấy mình nửa tỉnh nửa mê rất khó chịu. Sau đó là tim tôi đập mạnh, tôi thậm chí có thể nghe được tiếng tim mình đập. Tôi bắt đầu thấy sợ, ngồi bật dậy, tôi cố hít thở sâu để lấy không khí, nhưng không ăn thua. Tay chân tôi lạnh toát, tôi vã mồ hôi. Tôi cảm giác có gì đó không ổn. Tôi chạy xuống lay bố mẹ, hoảng hốt “Bố mẹ ơi, con không thở được. Con thấy khó chịu quá”. Mẹ cố trấn an bảo tôi rằng con cố gắng hít thở sâu nhé. Tôi cố làm theo mẹ nhưng cảm giác sợ hãi vẫn dần lấn chiếm. Tôi hoảng quá, liền bảo “Mẹ ơi con vẫn không thở được. Mẹ ơi con sợ lắm, con không biết mình bị sao nữa”. Bố thấy vậy dậy bảo tôi mặc quần áo và chở tôi vào bệnh viện Xanh Pôn. Cậu tôi cũng lo lắng chạy vào theo.

Ảnh tác giả lúc 6 tuổi

Vào viện, tôi nhớ lúc đó khoảng 1-2h sáng gì đó. Tôi còn biết lúc đó mình đang ở phòng trực, và các bác sĩ và y tá ở bệnh viện còn đang bật bóng đá trên Ti vi (nhưng chẳng ai xem thì phải, vì ai cũng bận). Các bác sĩ thấy tôi run bần bật, tím tái, luôn miệng kêu khó chịu, sợ hãi; mới đặt tôi lên giường kê gối cao, cho tôi thở ô-xy. Tôi thấy đỡ một chút. Nhưng vì không ai giải thích tôi bị làm sao, lúc đó tôi còn đinh ninh mình sắp chết đến nơi, nên chỉ nửa tiếng sau tôi lại hoảng trở lại. Bác sĩ lại dẫn tôi đi đo điện tim, điện não gì đó. Kết quả bình thường. Sau đấy tôi nhớ được cho uống thuốc an thần hay thuốc ngủ gì đó, tôi ngủ 1 mạch. Lúc dậy thì tôi thấy bố đã cõng tôi ra sân bệnh viện và chở tôi về nhà.

Kể từ sau đó, cứ nửa tháng hoặc 1 tháng tôi lại bị một cơn như vậy (khó thở, tim đập nhanh, hoảng sợ). Lần thứ hai, tôi vào bệnh viện Nhi Trung ương khám. Lại đo điện tim, điện não, siêu âm này nọ, lại bình thường. Tôi chẳng hiểu gì cả. Lần thứ ba, lần thứ tư… mẹ mới dẫn tôi vào khoa tâm thần hay tâm lý gì đó. Lúc đó đến khám tôi có gặp 1 con bé trạc tuổi tôi, nó không bị như tôi mà bị đau bụng. Cũng kiểu đi khám xong thấy mọi thứ bình thường, nhưng cứ bị đau bụng. Tôi mới lờ mờ đoán ra lúc đó (dù chỉ mới 10 tuổi) rằng, chắc bênh này liên quan đến tâm lý, chứ không phải có gì đó trong cơ thể mình. Cô bác sĩ mới nói tôi mỗi lần sợ hãy thả lỏng cơ thể, vung tay chân, hít thở sâu. Tôi làm theo và y như rằng thấy dễ chịu hơn thật.

Mọi chuyện ổn cho đến khi tôi lên lớp 7, lớp 8. Tôi bắt đầu bị lại. Ví du mỗi lần trước khi thi hoặc chuẩn bị đứng trước lớp, tôi lại trải qua tình huống y hệt: Tim đập nhanh, sợ hãi, choáng váng. Tôi chỉ phát biểu xong là chạy xuống ghế ngồi, thở hổn hển mà ko ai để ý. Lúc nào quá sợ hãi, tôi chạy xuống phòng y tế nghỉ. Có hôm tôi còn phải xuống phòng bảo vệ để gọi cho bố đến đón. Rất may là nó chỉ xảy ra vào những lúc tôi quá căng thẳng, vì dù sao cũng còn là trẻ con, nên tôi không chú tâm quá nhiều. Hồi đó, tôi đã rất ham mê máy tính và lập trình, mặc dù như vậy nhưng hôm nào tôi cũng ham mê ngồi máy tính đến vài tiếng đồng hồ một ngày mặc kệ bố mẹ la mắng.

Lên cấp 3, tôi bị dồn dập hơn. Lớp 11, tôi đang leo cầu thang bỗng dưng thấy tim đập nhanh và cơn sợ cứ tăng lên. Trong đầu tôi luôn văng vẳng ý nghĩ “Chết rồi, mình lại bị như thế này nữa, phải làm sao đây. Thật xấu hổ. Thật đáng sợ”, hoặc “Có phải mình sắp chết đến nơi không? Sao tim đập nhanh thế này, nhỡ bị đau tim thì phải làm sao?”. Có lần đang đi ở trường, tôi sợ quá phải vào phòng thầy hiệu trưởng xin dầu gió để bôi vào mũi ngửi cho dễ chịu (vì lúc đó không hiểu sao phòng y tế đóng cửa). Bạn tôi thậm chí phải cõng tôi lên gác. Rất rất nhiều lần tôi phải xuống phòng y tế nằm vì chân tay run rẩy và sợ hãi, mệt mỏi không làm gì được. Hồi đó tôi còn cãi nhau và có xích mích với bạn bè (dĩ nhiên lỗi là tại tôi phần nhiều); nhưng lúc đó tôi đã rất căng thẳng và buồn bã. Cơn hoảng loạn (panic attack) đến dồn dập, thường xuyên hơn. Nó kéo dài cho đến khi tôi học lớp 12 và chuẩn bị thi Đại học. Trước đó tôi có đến bệnh viện Hồng Ngọc để khám, còn bị kết luận là hở van tim 3 lá nhẹ, bác sĩ dặn là ko vận động mạnh, không cười lớn, không làm việc nặng và cho tôi một số loại thuốc để uống, trong đó có thuốc bổ và Seduxen. Bạn bè tôi phần lớn không ai biết vì tôi cũng giấu. Hôm tôi đi thi cuộc thi về tin học trẻ không chuyên, tôi cũng bị một cơn hoảng loạn như vậy, nhưng không hiểu sao lúc đó tôi giữ bình tĩnh được, và được giải nhì. Hồi lớp 11, tôi đi thi cuộc thi kỹ năng IT ASEAN ở Hà Nội, là thí sinh trẻ nhất – thi cùng với các anh chị học Đại học hoặc đang đi làm, tôi đi thi mà tim đập chân run, tôi sợ hãi lắm lắm, nhưng vẫn cố làm bài cho xong. Rốt cuộc, tôi vẫn được giải ba.

crying eye by starush

Năm tôi vào Đại học, mọi thứ lại trở lại bình thường. Tôi học chuyên ngành kỹ thuật phần mềm (Software Engineering), lớp toàn con trai, tôi thấy cũng thoải mái. Tôi chơi thân với một con bé trong lớp (tôi với nó là 2 đứa con gái duy nhất ở cái lớp đấy). Sau đó, tôi được bầu làm lớp trưởng. Được 1 năm thì lớp tan tác, chuyển qua chuyển vào nhiều quá, tôi không làm nữa. Tôi vẫn nhớ như in hồi ở trên Xuân Hòa tập quân sự, ở xa bố mẹ, phải tập võ, hành quân, lao động nhiều, nhưng tôi thấy rất vui và hầu như chẳng bao giờ có những cơn hoảng loạn như vậy nữa. Lúc đó có lẽ là lúc tôi vô tư nhất.

Hết năm nhất, tôi yêu H – chồng tôi bây giờ. H học cùng lớp, ngồi cùng bàn với tôi và là bạn thân của tôi. Chúng tôi cãi nhau rất nhiều, nhưng cũng rất thân và rất hiểu nhau. H học rất giỏi, rất thẳng thắn, hiểu biết cũng rộng. Mọi chuyện tốt đẹp cho đến năm thứ 3, tôi và H phải đi làm thêm ở FSoft. Ban ngày đi học, trưa về ăn trưa xong là lên công ty code luôn. Cứ như thế hơn nửa năm, chúng tôi kiếm được kha khá, định để dành tiền để hai đứa đi Đà Nẵng chơi, nhưng lúc đó có việc nên lại không đi nữa. Lúc đó là tháng 11. Tôi vẫn nhớ hôm đó trời trở lạnh, đang ngồi trên công ty, tôi ăn xong cái bánh bỗng cảm thấy kỳ kỳ. Cảm giác hoảng loạn lại trở lại, bỗng dưng bị vậy, không báo trước. Tôi hoảng nên chạy ra ngoài hít thở cho thoáng. Được một lúc, tôi thấy đỡ, nhưng sau đó thì mọi thứ không bao giờ được như cũ nữa: Tôi luôn luôn sợ hãi rằng, liệu tôi có bị sao không? Liệu lúc nào nữa, 10 phút nữa, tối nay, ngày mai, khi đang đi xe máy trên đường, tôi sẽ lại bị tiếp? Lúc đó tôi phải làm sao? Tôi phải làm gì đây? 

Tác giả: Khánh Linh

Kỳ sau: Don’t Panic: Câu chuyện về nỗi sợ [Kỳ 2]